De Slijpemolen, Slypemolen of Watermolen is het gebouw van een korenwatermolen met een (verwijderd) houten onderslagrad op de Slijpe- of Slypebeek. De molen is gelegen aan het uiteinde van de Pieter Breughelstraat, een nieuwe straat in een bouwverkaveling aan de oostzijde van de Stedestraat. Het gebouwtje is per fiets ook bereikbaar via een nieuw jaagpad langsheen de Slypebeek die aan de oostzijde van de Stedestraat tegenover de Sint-Jozefsstraat vertrekt.

Het watermolengebouw werd op 14 september 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed, hetgeen op 28 november 2014 bevestigd werd. Het Agentschap Onroerend Erfgoed stelde evenwel in 2021 vast dat dit “erfgoedobject geen erfgoedwaarde meer heeft. De erfgoedwaarden waarom we het object opnamen in de inventaris, zijn niet meer aanwezig, bijvoorbeeld door verbouwing of sloop”.

De Slypemolen was een zogenaamde wintermolen, die vooral gebruikt werd van Allerheiligen tot Pasen. 's Zomers was er niet altijd voldoende water in de beek. Dit verklaart waarom vele molenaars ook eigenaars of huurders waren van windmolens in Zwevegem. Het bakstenen watermolengebouw is zeer klein. De watergevel is onderaan in natuursteen versterkt.

De Slypemolen werd voor 1628 gebouwd en was toen in het bezit van Joos van Maercke uit Zwevegem. Die stelde op 26 december 1642 te koop: de watermeulen 't Slipken met hofstede en 27c land en meers te Zwevegem onder Roode Poorte en Venessien. Koper was Pieter Goetghebuer die zijn molen op 19 januari 1664 verkocht aan Charles-Philippe d'Ongnies, graaf van Zwevegem, en dame Marie-Antoinette de Griboval. De graven van Zwevegem bleven eigenaar tot het einde van het Ancien Régime.

We kennen de namen en sommige belevenissen van de huurders-molenaars vanaf het midden van de 17de eeuw:
- 10 mei 1650-1656 (jaar van overlijden), door Pieter Goetghebuer: Pieter Vercoutere uit Waregem, die tevens de helft van de oliewindmolen op de Wulfsberg in Zwevegem bezat die hij bij zijn overlijden aan zijn kinderen naliet.
- Joos Eggermont (25 jaar lang)
- Joos Vlieghe (13 jaar lang)
- 1702: Jan De Kimpe van Heestert, tevens uitbater van de Molen te Wulfsberge in Zwevegem
- 1717: Jan Maes
- 1726: Michiel Devos.
Michiel Devos kreeg last met zijn buren, die hem ervan beschuldigden het water van de beek te lang op te houden na midden maart, zodat ze schade leden aan velden en vruchten. Devos heeft niet enkel het water opgehouden, zegden ze,  maar de beek ook vernauwt, ondiept en gevuld. Devos had evenwel ook getuigen die deze aantijgingen weerlegden, zoals Joos Eggermont en Joos Vlieghe, die er respectievelijk 25 en 13 jaar mulder waren geweest. Uiteindelijk kreeg hij de steun van zijn toenmalige eigenares, Vrouw Marie-Adrienne-Françoise de Ghistelles. 
- 1733-1741: Joos Tremmerie, zoon van Adriaen
- 1742: zijn weduwe
- 1750: zoon Joannes Tremmerie die van 1749 tot 1758 ook de Molen te Sweveghem, een houten korenwindmolen, huurde
- 01.05.1769, voor negen jaar, door graaf Alexander van Nassau: Joseph Holvoet, zoon van Joos. De laatste vijf jaar van zijn termijn liet hij de molen over aan zijn zoon Jacques.

Deze Jacobus Holvoet kocht in 1804 af van de voormalige graaf van Zwevegem, maar vrij kort nadien werd Joannes Guillelmus Feys (Izegem 1773 ) Zwevegem 182), gehuwd met Joanna Theresia De Brabandere uit Waregem er eigenaar van. Deze Feys was landbouwer en burgemeester van Zwevegem. Zoon Donatus Severinus Feys (Zwevegem 1807 - Sint-Denijs 1875), dokter in de geneeskunde en gehuwd met Sylvie Van de Venne, erfde de molen. De molen ging over naar Emma Feys (+1893) en na deling naar Sylvie Nathalie Feys (Zwevegem 1834 - Deinze 1905) die huwde met landbouwer Isidoor Vermeersch uit Gottem (1841-1890). Onder hun vier kinderen werd de molen in 1905 toegewezen aan landbouwer Hector Vermeersch uit Deinze (1874-1942).



De watermolen wordt weergegeven op:
- Chevalier de Beaurain, "Carte des Camps d'Hauterive et de St. Eloi Vive" (1691), met de benaming Moulin Sclipke
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Feys Donatianus Severnius, dokter te Zwevegem
- 09.08.1875, erfenis: Feys Emma, eigenares te Sint-Denijs (overlijden van Donatianus Feys)
- 17.05.1893, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Emma Feys)
- 09.09.1893, deling: Vermeersch-Feys Isidoor, de weduwe, landbouwer te Gottem (notaris Landrieu - watermolen)
- 22.08.1905, deling: Vermeersch Hector Joseph Marie, landbouwer te Deinze (notaris Vermeersch - watermolen)

De korenwatermolen bleef in gebruik tot ca. 1918. In 1928 werd de molen uitgebroken. In 1964 verdween het woonhuis.

In 1994-'95 werd het molengebouw hersteld en van een nieuw pannendak voorzien door de toenmalige Molenwacht, in het kader van een een tewerkstellingsproject voor jongeren.

Tussen 2001 en 2005 werd het gebouw half gesloopt. Nu resteren er nog twee muren: de watergevel en een deel van de zijgevel. Het gerenoveerde dak is geheel verdwenen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Chevalier de Beaurain, "Carte des Camps d'Hauterive et de St. Eloi Vive (1691), met de benaming "Moulin Sclipke"
- Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Zwevegem, nr. 626, Landboek van Zwevegem, ca. 1790, opgemaakt door E. Vandevenne.
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- C. Bourgeiois & J. Bataille, Groot-Zwevegem in oude foto's, Eeklo, 1993
- J. Bataille, Groot-Zwevegem in oude foto's, deel 2: Van Sweveghem naar Zwevegem, Eeklo, 1995.
- A. Ovaere, Sprokkelingen uit Zwevegem's verleden, 3 delen, Kortrijk, s.d.
- Torie Mulders,De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107.
- J. Bataille, H. Demeulenaere, S. Vroman & J. Deloof, Onze  molens nu en toen. Heestert, Moen, Otegem, Sint-Denijs en  Zwevegem, Kortrijk, 1994, p. 106-107.
- P. Vanneste, Nog molens in Zwevegem, Heestert en Otegem..., in Zanen en Zanten, I, 1997, p. 51-55.
- Sileghem Pol, Slypemolen Zwevegem. Overzichtsdossier, Zwevegem, eigen beheer, 2001, s.p.
- A. De Gunsch & S. De Leeuw m.m.v. T. Callens, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zwevegem, Deelgemeenten Zwevegem, Heestert, Moen, Otegem en Sint-Denijs, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL26, 2006.
- Herman Holemans, West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.

Mailberichten
- John Verpaalen, Roosendaal, 06.09.2014.