Molenzorg

Aartselaar, Antwerpen


Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Cleydaelmolen
Kleidaalmolen

Ligging
Cleydaellaan 34
2630 Aartselaar

kruispunt met de Groenenhoek en de Heiststraat
bij het Cleydaelkasteel
kadasterperceel A92


toon op kaart
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1570 / 1615 / 1693, verplaatst naar Cleydael
Verdwenen
ca. 1580, oorlog / 1693, verplaatst / 1916, oorlog-brand
Beschrijving / geschiedenis

De Cleydaelmolen (Kleidaalmolen) was een houten korenwindmolen op het kruispunt, een vroegere rotonde omheen de molenwal, van de Cleydaellaan (nr. 34), de Groenenhoek en de Heiststraat.

Aanvankelijk (van voor 1570) stond hij op Buerstede, ten westen van de Antwerpsesteenweg, aan de zuidzijde van de Cleydaellaan (ten oosten van zijn latere locatie).

De molen werd rond 1580, tijdens de godsdiensttroebelen, afgestookt (melding in 1597: de "wintmeulen ligt neergebrand").

Hans Segers bekwam op 12 mei 1615 het octrooi om op dezelfde plaats een nieuwe molen op te richten. Deze behoorde in 1659 toe aan Peeter Verhaegen. De kinderen van Jan Verhaegen verkochten de molen in 1688 aan John Passchie-Van der Cruyce, heer van Aartselaar.

Philips Rubbens, heer van Buerstede, verleende op 1 april 1693 de toestemming aan Ignace Van der Cruyce, heer van Aartselaar, om de molen te verplaatsen naar de nabijheid van het kasteel van Cleydael.

Jan Segers, al eigenaar in 1751, verzette zich in 1772-1773 heftig tegen het oprichten van een nieuwe molen op het "Gommaarsveldeken", de huidige Heimolen aan de Reetsesteenweg. Ook de huurder-molenaar Cornelis Spruyt verzette zich in 1793 hevig tegen de oprichting van de nu nog bestaande windmolen.

We zien de molen aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), in de Atlas der Buurtwegenn (ca. 1843), op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "M(oul)in de Cleyndael" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met de benaming "Windmolen".

Kadastrale beschrijvingen:
- 1818, "Il existe dans cette commune deux moulins à vent, dont l'un appartenant à monsieur Guyot François Louis, rentier à Anvers, est occupé par Vanoten Charles Alexandre, et l'autre appartenant au sieur Spruyt, propriétaire à Capellen est activé par Deheel Jean. Ces deux moulins consistent en une barrage en bois à pivot reposant sur un pied de maçonnerie. Celui de M. Guyot a pour dépendance un moulin auxilliaire à chevaux."
- 1829: "houten standerdmolen, hebbende eenen omgang en twee paar molensteenen welke niet gelijktijdig kunnen werken, gunstig gelegen bij de dorpplaats, in goeden staat, maar minder gunstig gelegen dan volgende molen" (= de nog bestaande Heimolen te Aartselaar)

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Van den Eynde-Cools Petrus Guillelmus, molenaar te Aartselaar
- later, erfenis: de kinderen
- 17.03.1864, deling: a) Van den Eynde Constance, molenarin te Aartselaar en b) Van den Eynde Jean Auguste, molenaar te Aartselaar (notaris Van Dijck)
- 09.04.1864, deling: Van den Eynde-Beirlings Jean Augustin, molenaar te Aartselaar (notaris Van Dijck)
- 21.09.1890, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van August Vanden Eynde)

Petrus Van den Eynde-Cools was in 1834 de eigenaar van de Cleydaelmolen die in 1864 door deling overging in handen van molenaar Jan Van de Eynde-Beirlings. Na zijn overlijden in 1892 kwam de molen toe aan zijn weduwe en kinderen.

In 1902 werd de bedrijvigheid stilgelegd. De vervallen molen brandde in 1916 af. Nog enkele bruikbare onderdelen zouden in 1916 verkocht zijn om een door oorlogsgeweld vernielde molen te Poederlee te herstellen.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Kaarten
Atlas der Buurtwegen van Aartselaar, ca. 1844
Topografische kaart van Vandermaelen, ca. 1850
Kadastrale kaart van P.C. Popp van Aartselaar, ca. 1855.

Werken

G. Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986, p. 137-139;
H. Holemans & P. Lemmens, "Molens van Klein-Brabant, Mechelen en de Rupelstreek", Nieuwkerken, Ten Bos / Studiekring Ons Molenheem, 1987, p. 12-14;
M. Boogaerts, "Paspoort van de molen van Aartselaar", Aartselaar, 1982;
J. Van Overstraeten, "De molens te Aartselaar, Achel en Adegem", in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 114-115;
H. Holemans, "Protest tegen de oprichting van de Heimolen te Aartselaar, anno 1772", in: "Ons Molenheem", 1988, nr. 2, 21-26, ill.;
Willy Baeke, "De Heimolen van Aartselaar", in: Wilrica, Wilrijk, Kring voor Heemkunde VZW, jg. 30, 2008, nr. 4, p. 93; nr. 31, 2009, nr. 1, p. 93.
Vermant Wilfried, De Cleydaelmolen, Heemkring Aartselaar, XXII, 2002, 2, p. 27 e.v.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 9.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2009, p. 11.

Overige foto's

<p>Cleydaelmolen<br>Kleidaalmolen</p>

Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: maandag 3 april 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens