Molenzorg

Brasschaat, Antwerpen


Prentkaart De Potter, Brasschaat. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Nieuwe Molen
Molen de Labie

Ligging
Bredabaan
2930 Brasschaat

oostzijde
Polygone
Maria-ter-Heide
Molenheide
kadasterperceel H253


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1774 / 1911, uit Oostmalle / 1919, uit Rijkevorsel
Verdwenen
1909, brand / 1914, oorlog / 1921, naar Stabroek
Beschrijving / geschiedenis

Deze standaardmolen met gesloten voet stond aan de Bredabaan in Brasschaat-Polygone.

Benecdictur Mertens kreeg in 1773 het octrooi voro de orichting van een windmolen in Brasschaat. De oprichting werd in 1774 voltooid. 

Beschrijving in het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Brasschaat uit 1829: "deze molen is in hout vevaardigd en heeft twee paer steenen en eene omgang, hij is zeer gunstig gelegen omtrent een halve uur van de dorpskom tegen den grooten steenweg van Antwepen naar Breda, maar in slechte staat. Hij staat veel te laag en rondom in het hout, hij wordt verhuurd".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Guyot Ferdinandus J., rentenier te Antwerpen
- later, erfenis: Guyot Francis Louis, douane-ontvanger te Antwerpen en consoorten (overlijden van Ferdinandus Guyot)
- 06.07.1848, verkoop: Lemmens-De Hert Antoine Henri, herbergier te Brasschaat (notaris Hanegraef)
- later, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw De Hert)
- 07.08.1860, verkoop: Rommens-Hoppenbrouwers Pierre Joseph Charles, molenaar in Wuustwezel (notaris De Bruyn)
- 07.03.1894, verkoop: Hensbergen-Van Laerhoven Joannes Baptiste, landbouwer te Brasschaat (notaris De Chaffoy)
- 21.07.1905, verkoop: De Labie-Esbeen Christiaan, molenaar te Stabroek

De standaardmolen brandde geheel af in 1909. Op een zaterdagnamiddag rond 16 uur, zaggen de geburen rookwolken uit de kap opstijgen. Men verwittigde de molenaar Christaan De Labie. Weldra sloegen de vlammen boven de molen uit. De brandweer van Brasschaat was vlug te been. Aangezien de molen nabij de Driehoek, op een half uur van het dorpscentrum was gelegen en hij geheel uit hout bestond, was hij grotendeels vernield toen de brandweer ter plaatse kwam. Met groot gedruis vielen de wieken en de molenstenen naar beneden, hetgeen blussen gevaarlijk maakte. Na een uur werken konden de brandweerlui het vuur bemeesteren. Zo'n 1800 kilogram graann en meel is vernield. Er resteerde enkel nog wat verkoolde balken en ijzer. De brandoorzaak was niet bekend. De molen was verzekerd.

Christiaan De Labie kocht de molen Meewesen uit Oostmalle en liet hem op dezelfde plaats heroprichten.

Bij de doortocht van de Duitsers in 1914 brandde ook deze molen uit.

Molenaar Christiaan De Labie gaf niet op: hij liet in 1919 de Oude Molen overbrengen uit Rijkevorsel. Hij brak de molen in 1921 af en verplaatste hem naar Putte-Stabroek.

Zie ook:
Oostmalle, Molen Meeuwesen
Rijkevorsel, Oude Molen
Stabroek, Molen van Putte

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

De Belgische Molenaar, nr. 31, 1909.
Een windmolen afgebrand
Zaterdag, rond 4 ure namiddag, zagen de geburen van den molenaar Ch. De Labie, te Brasschaet rookwolken uit de kap van den molen opstijgen, men verwittigde den maalder; de vlammen sloegen weldra boven den molen uit.
In allerhaast waren de pompiers van Brasschaet te been. Daar de molen nabij den Driehoek, eene half uur van het dorp gelegen, en gansch uit hout bestaat, was deze grootendeels vernield wanneer men ter plaatse kwam.
Met groot gedruisch vielen de wieken en de molensteenen naar beneden, hetgeen het werk gevaarlijk maakte.
Na een uur werken hebben de pompiers het vuur bemeesterd, 1800 kilos graan en meel zijn de prooi der vlammen geworden - Ook ziet men niets meer van den molen dan n og wat verkoolde balken en ijzer op een hoop liggen.
De oorzaak van den brand is nog niet gekend.
Er is verzekering.

De Denderbode, 29.07.1909
Te Brasschaat. Molenaar Charles de Labie. Nabij den Driehoek, een half uur van het dorp gelegen en gansch van hout.

 

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1893 (oprichting, 1773)

Gedrukte bronnen
De Denderbode, 29.07.1909 (brand)
De Belgische Molenaar, nr. 31, 1909 (brand)

Werken
Henri Simon, "De windmolen van Maria ter Heide", 't Bruggeske (Kulturele Kring Kapellen), jg. 1971, 2, 13 p. (Beknopte geschiedenis van een Brasschaatse molen die later in Stabroek werd heropgebouwd).
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1900. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2009.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, 1983, p. 35-37;
F. Van Doninck, "Molens te Brasschaat", in: Breesgata, I, 1977, nr. 1, p. 13-15;
P.J. Lemmens, "Molens te Brasschaat", in: Heemkundig Handboekje, XVIII, 1970, nr. 1, p. 21;
G. Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986, p. 120-121.

Overige foto's

<p>Nieuwe Molen<br>Molen de Labie</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Nieuwe Molen<br>Molen de Labie</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Nieuwe Molen<br>Molen de Labie</p>

Schilderij. Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 16 juli 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens