De Rosmolen De Muynck in de Damstraat 12-14 te Sint-Martens-Leerne maakt deel uit van de voormalige brouwerij De Muynck, stopgezet in 1915. Het is een voormalig brouwershuis met vernieuwde voorgevel doch oudere kern (19de eeuw?) nog zichtbaar in de linker zijpuntgevel met vlechtingen en gedichte oculus en de geprofileerde band onder de kroonlijst van de gewitte achtergevel.

Rechts van het huis verleent een ijzeren hek toegang tot de binnenkoer met links en rechts ingeplante voormalige brouwerijgebouwen en wagenhuizen met gewitte gevels op gepikte plint, onder schilddak (pannen). Rechtervleugel met grote rondboognissen en eerste travee verbouwd tot woonhuis (nr. 14) met puntvormig dakvenster in de voorgevel en aangebouwde rechter travee onder lessenaarsdak.

Het gebouw  achteraan bevat een rosmolen. De inrichting is nog gedeeltelijk aanwezig. De rosmolen diende als korenmolen. Als binnenrosmolen bevat het een steen- of maalzolder en ee, meelzolder.

De onderste meelzolder van deze molen bevatte vroeger de koning en het spoorwiel. Tegen de zoldering is nog het lantaarnwiel op de spil aanwezig, ter aandrijving van het steenkoppel.

De zoldering omvat nog een aantal moer- of vloerbalken. Een groot deel ervan verdween toen er rond 2000 auto's opgesteld werden. Op het enige stuk waar de vloerbalken nog intact zijn, ligt nog een gaaf bewaard steenkoppel. De binnentrap werd vervangen, maar staat op dezelfde plaats als de oorspronkelijke.

De steenkist, schuddebak en de kaar zijn overgebracht naar een van de andere zolders in de brouwerij. Deze werden rond 2000 verplaatst toen de eigenaar er zijn auto’s plaatste. Ook het daar aanwezige luiwerk ligt gedemonteerd op een van de andere zolders.

Een renovatie of restauratie dringt zich op. Zo verkeert de toegangsdeur naar het molengebouw in slechte staat. Het geheel is niet wettelijk beschermd, maar is wel opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

De benedenverdieping werd gebruikt als stelplaats van oude auto's. De eigenaar verhuurde daartoe zijn eigendom. Het rosmolengebouw is toegankelijk op aanvraag bij  eigenaar Frank De Muynck, bij zijn aanwezigheid op kantoor (Damstraat 12) of op het erf. In de andere gevallen is een voorafgaande afspraak aangewezen.

Helaas werd het complex in 2019 geheel afgebroken voor de bouw van appartementen.

Maarten OSSTYN, Adegem & Marnix BOGAERT, Marke

Bogaert Chris & Lanclus Kathleen, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N3", Brussel - Turnhout, 1991.