Molenzorg

Geistingen (Kinrooi), Limburg


Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Zaagmolen
Huikensmolen

Ligging
Huikensstraat 3
3640 Geistingen (Kinrooi)

noordzijde
hoek met Torenweg

Geo positie
Type
Achtkante houten bovenkruier
Functie
Korenmolen, zaagmolen
Gebouwd
voor 1842
Verdwenen
1870, brand / na 1934, sloop onderbouw
Allemolens
05148 (Ten Bruggencatenummer)
Beschrijving / geschiedenis

De Huikensmolen of Zaagmolen was een houten achtkante bovenkruier op een ronde stenen basis, gelegen aan de noordzijde van de Huikensstraat (nr. 3) op de hoek met Torenweg. Hij was ingericht als een zaag- en korenmolen.

Volgens de overlevering zou hij kort voor 1700 zijn opgetrokken, maar we zien hem evenwel niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775).

We zien hem wel aangeduid op:
- Atlas der Buurtwegen (1845), met een cirkelvormig grondvlak
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de aanduiding "M(oul)in à Grain et Scierie"

De molen was in 1842 in het bezit van landbouwer Hendrik Notten uit Ophoven. De molen werd dan beschreven als een graan- en zaagmolen, gedeeltelijk in steen en hout opgetrokken. Het interieur werd dan als volgt beschreven: "bij verlenging van het werktuig vindt men in het lagere gedeelte een zagerij, samengesteld uit een sortering van 10 à 15 zagen, recht staande en een radwerk welk gedurig het te zagen hout voortzet".

De molen werd in 1846 geërfd door Hendrik Notten en de weduwe van Jan Notten (vruchtgebruik), kwam in 1849 door erfenis toe aan Hendrik, Michiel en Gertrudis Notten en werd in 1853 verkocht aan molenaar Michiel Notten. Laatstgenoemde verwijderde het zaagmechanise in 1855.

De graanmolen werd in 1861 verkocht aan molenaar Jan Schreurs-Creemers uit Maaseik. Deze had in 1849 ook de watermolen van Ophoven gekocht. Hij verkocht de molen in 1866 aan molenaar Pieter Verbeek-Screven uit Lommel.

De houten achtkante bovenkruier brandde in 1870 af. De ronde stenen onderbouw met inrit bleef nog overeind.

Een zekere Hannes kreeg na 1934 de toestemming om het onderste metselwerk af te breken. Met de bekomen stenen bouwde hij een kelderwoning in de Donkstraat te Ophoven .

De iets oostelijker gelegen straat "Aan de Zaagmolen" herinnert ons nog aan de molen.

Herman HOLEMANS & Lieven DENEWET

Bijlagen

De molen behoorde bij de nog bestaande hoeve Huikenshof (Huikensstraat 2, Geistingen-Kinrooi) die vastgesteld werd als bouwkundig erfgoed.  (Frieda Schlusmans, Agentschap Onroerend Erfgoed)

De hoeve Huikenshof is één van de historische hoeven van Geistingen. Al vermeld in 1584 als "Heuckers Hooff". Tot de tweede helft van de 19de eeuw was het ook brouwerij en jeneverstokerij. Aangeduid als een tweeledige hoeve op de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1845); deze twee delen omvatten ten oosten het woonhuis met aansluitende stal en ten westen de dwarsschuur.

In haar huidige vorm is het een hoeve met losstaande bestanddelen, waarvan het oudste gedeelte (mogelijk tweede helft 18de eeuw) de op het woonhuis aansluitende stal is. Het woonhuis zelf werd eind 19de - begin 20ste eeuw met één bouwlaag verhoogd; mogelijk dateert de benedenverdieping eveneens uit de tweede helft van de 18de eeuw. De dwarsschuur is thans vrijwel volledig afgebroken. De twee toegevoegde delen, een dienstgebouw, mogelijk met bakhuis, ten noorden van het erf, en een stal ten zuiden dateren uit het derde kwart van de 19de eeuw. Bakstenen gebouwen onder zadeldaken (Vlaamse pannen, mechanische pannen voor het woonhuis), gegroepeerd rondom een rechthoekig erf.

Ten oosten, woonhuis van vijf traveeën en oorspronkelijk één, thans twee bouwlagen. Gecementeerde plint. De benedenvensters zijn recente, rechthoekige houten kozijnen. De bovenvensters zijn getoogd met hardstenen lekdrempel. In de achtergevel bleef een origineel houten kozijn bewaard met sponningbeloop. Rechthoekige deur in een gecementeerde omlijsting. Zijgevels met aandak en vlechtingen, rechts een topstuk; in de zijgevel aan straatzijde, een thans onleesbare, hardstenen gevelsteen; twee vernieuwde vensters.

De aansluitende stal heeft gewijzigde muuropeningen; een rondboogpoortje werd verbouwd tot deur; erboven een laadvenster. Rechtse zijgevel met aandak, vlechtingen, top- en schouderstukken.

Het dienstgebouw aan straatzijde heeft gewijzigde muuropeningen, behalve de getoogde deur aan erfzijde. Steile zijgevels met aandak en vlechtingen. Tegen de linkse zijgevel aangebouwde travee onder lessenaarsdak, voorzien van aandak en vlechtingen; mergelstenen gevelsteen, met opschrift IHS, voor het overige thans onleesbaar.

De stal achter aan het erf is een lage varkensstal, voorzien van deuren in houten kozijn. Tussen dit gedeelte en de dwarsschuur bevindt zich een korfboogpoort als doorgang naar de velden.

Literatuur

Landkaarten
- Atlas der Buurtwegen (1845)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Werken
- W. Smet & H. Holemans, Limburgse windmolens in heden en verleden, Nieuwkerken-Waas, Studiekring Ons Molenheem, 1981, p. 136.
- H. Geerskens & D. Snijders, "Geschiedenis van Geistingen en Ophoven", Maaseik, 1947.
- D. Snijders & H. Geerkens, "Ophoven en Geistingen door de eeuwen heen", Ophoven, 1966.
- H.J. Geerkens, "Graanmolens te Ophoven-Geistingen", in: 't Bazuintje, 1954.
- H.J. Geerkens & D. Snijders, "Oude hoeven te Ophoven-Geistingen", Het Oude Land van Loon, 16, 1961, p. 235-272.
- S.N., Waar men gaat langs onze wegen, Geschied-en Heemkundige Kring-Kinrooi, Nieuwkerken, 1981, p. 32.- Werner Smet, "Molens sterven staande. De teloorgang van de "Korenbloem" te Ophoven", Kinrooi, V.V.V.-Infodienst Kinrooi vzw, 1985, 30 p.
- J. Smeets, "Om en rond de windmolen in Ophoven" in: Dao raostj gèt!, Kinrooi, XIV, 1995, nr. 3, p. 86-89.
- M. Boonen e.a., "Maaseik. Ontstaan en groei van een grensstad", Antwerpen, 1994, p. 32-47 (geschiedenis van Geistingen)
- Frieda Schlusmans, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kantons Bree - Maaseik, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19N1", Brussel-Turnhout, 2005.

Mailberichten
- Michiel Hooijberg, Middenbeemster, 03.12.2019.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: woensdag 4 december 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens